Af hverju er ákvörðun forsetans röng?

Ákvörðun forseta Íslands, Ólafs Ragnars Grímssonar, um að synja ríkisábyrgðarlögunum vegna Icesave staðfestingar er röng af mörgum ástæðum.  Lítum á þær helstu.

• Lagafrumvarpið sem um ræðir fjallar um breytingar á fyrri lögum um ríkisábyrgðina, sem fyrir eru og í fullu gildi.  Það sem kosið yrði um er ekki hvort borga eigi Icesave eður ei, eins og margir þeir sem studdu yfirlýsingu InDefence virðast halda.  Kosningin snýst aðallega um hvort halda eigi í óbreytt orðalag tiltekinna efnahagslegra fyrirvara, sem viðsemjendurnir, Bretar og Hollendingar, hafa þegar hafnað.  Spurningin sem verið er að vísa til þjóðarinnar er því bæði óljós og í reynd marklaus.
• Eðli þessa máls er að verið er að semja milli þjóða.  Það er einfaldlega ekki hægt að framkvæma samningaviðræður með þjóðaratkvæðagreiðslum.  Á þá að setja næsta útspil, ef eitthvað verður, í þjóðaratkvæðagreiðslu, og svo áfram?  Flókin mál af þessu tagi verður almennt að afgreiða innan fulltrúalýðræðisins; það er nógu erfitt að halda úti samningaviðræðum við þjóðþing, hvað þá heila þjóð.
• Allan lagaramma um þjóðaratkvæðagreiðslur vantar og við erum að fara í mikla óvissu um ferlið sem framundan er.  Alls kyns tæknileg atriði eru óljós, bæði varðandi framkvæmd kosningarinnar sjálfrar og um hina lagalegu stöðu sem uppi er á meðan hún hefur ekki farið fram.  Þetta er sérstaklega bagalegt í Icesave-málinu, miklu bagalegra en í öðrum málum (t.d. fjölmiðlafrumvarpinu).  Málið er frámunalega illa til þess fallið að fara í þessa lagalegu og stjórnskipulegu tilraunastarfsemi.
• Endurreisn Íslands bíður á meðan á ferlinu stendur.  Ljóst er að við fáum ekki lán frá Norðurlöndum meðan Icesave er óafgreitt.  Það tefur næstu áfanga AGS-áætlunarinnar og við fáum ekki ný gjaldeyrislán á meðan.  Lánshæfismat ríkisins og annarra íslenskra aðila (t.d. orkufyrirtækja) er í hættu og endurfjármögnun útilokuð.  Ný erlend fjárfesting bíður og engar líkur eru á styrkingu krónunnar.  Allt er þetta þjóðinni mjög dýrt og kemur á versta tíma, einmitt þegar skriðþungi var að byrja að myndast í rétta átt.
• Forsetinn vitnaði til þess að þingmenn hefðu skorað á sig og hann teldi að meirihluti væri á þingi fyrir þjóðaratkvæði um málið.  Á þetta reyndi í atkvæðagreiðslu á Alþingi 30. desember og þá var breytingatillaga um þjóðaratkvæði felld.  Svo einfalt er það og stjórnskipulega stórhættulegt fyrir forsetann að gefa sér einhverja aðra afstöðu þingsins en þessa.
• Forsetinn talar um að þjóðaratkvæðagreiðslan sé leið til að finna sátt.  Það tel ég vera alrangt mat.  Ég sé fram á áframhaldandi vikur og mánuði af harðvítugum deilum um Icesave-málið, ekki síst í ljósi þess hversu spurningin sem taka á afstöðu til er óljós.  Blandast mun saman umræða um hvort yfirleitt eigi að borga Icesave, við umræðu um einstaka fyrirvara - sem er ófrjó að því leyti að afstaða gagnaðila okkar liggur ekki fyrir.  Þetta verður því erfið og slítandi umræða um ekki neitt, einmitt þegar full þörf var á að byrja að ræða um aðra - og mikilvægari hluti.  Icesave er þrátt fyrir allt ekki mest aðkallandi vandi sem við stöndum frammi fyrir.

Ég reyni að vera orðvar maður almennt, en ég verð að segja það hreinskilnislega, að mér finnst ákvörðun forsetans forkastanleg, óskiljanleg og illa ígrunduð.

Einhliða evra: Leið Svartfjallalands er fjallabaksleið fyrir Ísland

Í tilefni af umræðu um Daniel Gros, bankaráðsmann í Seðlabanka Íslands, leitaði ég mér upplýsinga um einliða upptöku evru í Svartfjallalandi (Montenegro) í upphafi árs 2002.  Gros mun hafa komið að því verkefni sem ráðgjafi.  Þeir sem helst hafa talað fyrir einhliða upptöku evru á Íslandi hafa nefnt þetta Svartfjalla-fordæmi til vitnis um að einhliða upptaka sé ekki mikið mál, hana megi "klára á einni helgi" o.s.frv.

En þegar málið er skoðað betur kemur í ljós að aðstæður Svartfellinga voru allt aðrar en hér.  Grundvallarmunurinn er sá að þýska markið var í reynd (de facto) gjaldmiðill Svartfellinga, en serbneski dínarinn var notaður í undantekningartilvikum.  Einhliða upptakan var því ekki meiri einhliða upptaka en svo, að gerður var samningur við þýskan banka um að taka við þýsku mörkunum og láta evrur í staðinn, sem hann fékk svo aftur hjá Evrópska seðlabankanum sem hluta af almennri upptöku evru og útskiptingu þýska marksins.  (Sjá nánar t.d. umfjöllun BBC frá þessum tíma.)

Þetta er nákvæmlega það sem myndi gerast á Íslandi ef við gengjum í ESB og tækjum upp evru: íslenskar krónur yrðu þá teknar til baka inn í Seðlabanka Íslands (sem yrði aðili að evrópska seðlabankakerfinu ESCB) og alvöru evrur látnar í staðinn í boði ECB.

Án stuðnings ECB yrðu ekki fyrir hendi neinar alvöru evrur til að skipta krónum í, nema þá í mesta lagi seðlum og mynt sem er hverfandi hluti peningamagns í umferð (rétt rúm 1%).  Einhliða upptöku-menn hafa reyndar uppi áform um að deila í allar rafrænar krónur með 180 eða einhverri álíka tölu og kalla niðurstöðuna "evrur".  En þær "evrur" væru ekki alvöru evrur útgefnar af ECB og með samsvörun í innistæðu íslenska Seðlabankans í ECB (á nostro-reikningi), heldur bara tölur á blaði sem Íslendingar streittust við að kalla "evrur".  Enginn annar myndi nota það nafn yfir fyrirbærið né taka það gilt sem eitthvað annað en íslenskar krónur með viðhengdu almennu broti.

Seðlabankinn gæti, í tímabundnu brjálæðiskasti, kosið að bjóða landsmönnum að skipta íslenskum "evrum" í alvöru evrur - meðan gjaldeyrisforði hans entist.  En um leið og forðinn væri uppurinn (sem myndi gerast á fyrsta sólarhringnum, þar sem allir vissu að ekki væru til alvöru evrur fyrir öllum íslensku "evrunum") þá væri "game over". Forðinn búinn og þeir sem ekki náðu að skipta íslensku "evrunum" sætu eftir með sárt ennið og verðlausan pappír - og ekki fullir þakklætis gagnvart þeim stjórnmálamönnum sem bæru ábyrgðina á dellunni.

Þessi einhliða-"evru" hugmynd er bara eitt dæmið af mörgum um delluhugmyndir sem ganga ljósum logum í umræðunni og er eytt allt of miklu púðri í.  Ályktunin er: það hefur aldrei verið jafn mikilvægt og nú að beita gagnrýni og heilbrigðri skynsemi - og velja vandlega þær raddir sem tekið er mark á.

Þrjár góðar fréttir (sem enginn tók eftir)

Eins og reglulegir lesendur þessa bloggs hafa eflaust ályktað, þá er ég dyggur aðdáandi vefs Seðlabanka Íslands.  Í það geitarhús má ætíð leita ef þörf vaknar fyrir ull tilþrifa í stíl og neistaflugs í skopi.

Hérna er til dæmis margföld stórfrétt frá Seðlabankanum sem fjölmiðlamenn hafa nánast algjörlega misst af (undantekning í lok þessa pistils).

• Viðskiptajöfnuður landsins er sennilega jákvæður á þriðja ársfjórðungi.  Viðskiptajöfnuður er mæling á heildarflæði gjaldeyris til og frá landinu, nettó.  Hann samanstendur af vöruskiptajöfnuði, þjónustujöfnuði og þáttatekjujöfnuði (sem eru einkum vextir og fjárfestingarliðir).  Menn hafa almennt talið að viðskiptajöfnuðurinn væri stórlega neikvæður um þessar mundir, sem væru vondar fréttir fyrir krónuna.  En raunin er sú að tölur Seðlabankans hafa hingað til innifalið reiknaða áfallna vexti á skuldir þrotabúa gömlu bankanna.  Þessir vextir verða hins vegar aldrei greiddir.  Án áhrifa þeirra er viðskiptajöfnuðurinn aðeins neikvæður um 9,5 milljarða á þriðja ársfjórðungi, og sú tala innifelur jafnframt áfallna vexti erlendra skulda annarra aðila en bankanna (t.d. eignarhaldsfélaga) sem verða ekki heldur greiddir.  Ég tel því allar líkur á að viðskiptajöfnuðurinn sé í reynd orðinn nálægt núlli eða jákvæður, á greiðslugrunni.  Það er stórfrétt og á að hafa áhrif á væntingar markaðarins um gengi krónunnar.
• Nettó erlend staða þjóðarbúsins er nú talin vera neikvæð um "aðeins" 524 milljarða, í stað yfir 600 milljarða eftir 2. ársfjórðung.  Þetta eru 35% af vergri landsframleiðslu (VLF) og telst ekki mikið í alþjóðlegum samanburði, sérstaklega hjá ungri þjóð með mikilli uppbyggingu og fjárfestingu.  Taka verður fram að þetta er heildarstaða þjóðarbúsins erlendis, þ.m.t. ríkissjóðs, Seðlabanka, Icesave, sveitarfélaga, orkufyrirtækja, stóriðjufyrirtækja, gömlu og nýju bankanna, allra annarra fyrirtækja og einstaklinga.
• Eign erlendra aðila í skuldabréfum útgefnum á Íslandi er töluvert lægri en áður var talið.  Þetta kemur fram í lokamálsgrein tilkynningar Seðlabankans en er ekki rökstutt frekar.  Þó er þarna aftur um stórfrétt að ræða og verður fróðlegt að sjá nánari tölur frá bankanum.  Ef rétt reynist styrkir það einnig horfur og væntingar um gengi krónunnar.

Eins og áður sagði hafa fjölmiðlar lítið fjallað um þessar fréttir.  Morgunblaðið birti þó klausu á föstudaginn þar sem þeim tókst að gera neikvæða frétt úr öllu saman. Að auki tók blaðamaðurinn sér það bessaleyfi (besserwisser-leyfi?) að fullyrða, ranglega, að vantalin væri 300 milljarða skuld í nettó erlendri stöðu þjóðarbúsins(*).  En þetta hefur eflaust verið erfið frétt fyrir Moggann, sem má fyrir alla muni ekki vera jákvæður, ekki einu sinni þegar fréttirnar styðja hans heittelskuðu krónu.

(Smellið á myndina til að fá stærri útgáfu af Moggafréttinni frá því á föstudaginn.)

*) Fullyrðing blaðamanns Moggans um að skuldabréf nýja Landsbankans til þess gamla eigi að bætast við þessa tölu er röng.  Það væri tvítalning því erlend skuld Tryggingasjóðs innistæðueigenda vegna innlána í gamla Landsbankanum er innifalin í skuldastöðunni.

Myndrænar skuldir

Ég hef ítrekað skrifað um skuldir þjóðarbúsins, m.a. hér, en nú er kominn tími á myndræna framsetningu.  Hér að neðan má sjá erlendar skuldir og eignir þjóðarbúsins, skv. tölum Seðlabankans frá miðju ári.  Með þjóðarbúinu er átt við alla íslenska lögaðila, þ.m.t. ríki, Seðlabanka, banka (gamla og nýja), sveitarfélög, lífeyrissjóði, orkufyrirtæki, álfyrirtæki, öll önnur fyrirtæki og einstaklinga sem skulda beint í útlöndum.

Eins og sjá má vega þrotabú gömlu bankanna langþyngst, bæði í skuldum og eignum.  Eignirnar munu ganga upp í skuldirnar, eins langt og þær ná, en restin er tap kröfuhafa - ekki skattborgara.

Skoðum nú betur það sem eftir stendur, þ.e. erlenda stöðu þjóðarbúsins að frádregnum gömlu bönkunum.

Hér sést að skuldir þjóðarbúsins án gömlu bankanna eru sirka 220% af vergri landsframleiðslu (sem er summa allrar vöru og þjónustu sem framleidd eða veitt er í landinu á einu ári).  Á móti koma eignir erlendis upp á sirka 180% af VLF og eftir standa nettó 40% af VLF eða sirka 600 milljarðar.  Hafa ber í huga að í þessum tölum eru stórir póstar á vegum einkafyrirtækja, t.d. Actavis sem eitt og sér skuldar sirka 70% af VLF (um 1.000 milljarða) erlendis, en á líka eignir á móti.

Þessar tölur eiga sem sagt við um þjóðarbúið í heild.  Það sem snýr að beinlínis að skattborgurum sést betur hér:

Hér má sjá skuldir ríkissjóðs og Seðlabanka í lok þessa árs.  Icesave skuldbindingin er inni í þessum tölum, miðað við 75% endurheimtur úr þrotabúi Landsbankans, núvirt til dagsins í dag.  Nettóskuld er brúttóskuldin að frádregnum hreinum peningalegum eignum, þ.e. skuldastaðan sem eftir stæði ef ríkið tæki allt lausafé sitt og notaði það til að greiða skuldir.  Við sjáum jafnframt hversu stór hluti af heildarskuldunum eru í erlendum gjaldeyri, bæði brúttó og nettó.  Niðurstaðan er sú að heildarskuldin er nettó sirka 90% af VLF og erlendar skuldir ríkissjóðs sirka 40% af VLF nettó.

Engin þessara talna er þess eðlis að vera óviðráðanleg eða út úr korti miðað við ýmsar nágrannaþjóðir okkar, sérstaklega ef haft er í huga að Ísland er með nánast fullfjármagnað lífeyrissjóðakerfi.  Þar að auki erum við ung þjóð með miklar náttúruauðlindir.  Það er því engin ástæða til að láta hugfallast, við getum þetta alveg með skynsamlegri stjórn, smáskammti af dugnaði - og kjarki. 

Pínlegur bankaráðsmaður

Daniel Gros heitir bankaráðsmaður í Seðlabanka Íslands, sem skipaður var af hálfu Framsóknarflokksins.  Gros þessi er heimild forsíðufréttar Morgunblaðsins í dag, þar sem hann segir að Tryggingarsjóður innstæðueigenda og fjárfesta ætti að geta sparað 185 milljarða (1 milljarð evra) á því að fá lán frá Bretum og Hollendingum á sömu kjörum og þeir láni eigin sjóðum.  Til þessa eigi TIF tilkall vegna "jafnræðisreglu EES" (svo!).  Í samantekt Eyjunnar:

Því vakni spurningin hvaða lánskjör sjóðirnir fái hjá ríkisstjórnum Breta og Hollendinga. Svarið fyrir Bretland sé að sjóðurinn fái lán á LIBOR-vöxtum, að viðbættum 30 grunnpunktum, sem þýðir 1,5% um þessar mundir. Þetta sé fjórum prósentustigum undir lánskjörum Íslendinga, sem eru 5,55% sem fyrr segir. Þetta samsvari um 100 milljónum evra á ári, eða samanlagt yfir 1 milljarði evra á lánstímanum með uppsöfnuðum vöxtum.

Nú finnst mér að einhver sem vill hr. Gros vel ætti að eiga við hann lágstemmt samtal undir fjögur augu, og útskýra fyrir bankaráðsmanninum muninn á breytilegum skammtímavöxtum (t.d. LIBOR) og föstum vöxtum til 15 ára.  Við Íslendingar eigum vissulega ákveðna hefð af bankaráðsmönnum sem eru ekki djúpvitrir um bankamál, en það er ekki til áframhaldandi eftirbreytni.

ESB umræða óbreytt í 14 ár

Árið 1995 var ég í kosningastjórn Alþýðuflokksins í Reykjavík.  Flokkurinn fór þá fram með róttæka, frjálslynda jafnaðarstefnu þar sem m.a. var lögð áhersla á að sækja um aðild að ESB.  (Einnig vildi flokkurinn að landið yrði eitt kjördæmi, gjörbylta landbúnaðarkerfinu, taka upp auðlindagjald í sjávarútvegi og sameina atvinnuvegaráðuneytin í eitt.)  Ég var að fletta í gögnum sem ég fann úr þessari kosningabaráttu og get enn skrifað undir flest eða allt sem þar var sagt - og það hefði betur komist í framkvæmd árið 1995.

Hér eru til dæmis tvö fjórtán ára gömul málefnablöð sem mætti endurprenta og nota í ESB umræðu dagsins.  Það hefur nákvæmlega ekkert gerst eða hreyfst á þessum 14 árum.  Og Sjálfstæðisflokkurinn talar enn um að málið sé ekki tímabært!

 

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• xA'95 - Ísland og ESB
• xA'96 - Sjávarútvegur og ESB

Tuttugu ár síðan múrinn féll

Í dag, 9. nóvember, eru 20 ár frá falli Berlínarmúrsins 1989.

Að morgni jóladags sama ár voru haldnir tónleikar í Berlín, sem sjónvarpað var í beinni útsendingu, meðal annars til Íslands.  Þar stjórnaði öldungurinn Leonard Bernstein flutningi 9. sinfóníu Beethovens, en hljóðfæraleikarar og söngvarar komu bæði úr austri og vestri og lögðust á eitt við flutninginn.

Í tilefni hinna sögulegu tíðinda var texta Schillers í síðasta hluta sinfóníunnar breytt þannig að í stað orðsins Freude (gleði) kom Freiheit (frelsi).

Ég hlustaði á þessa tónleika 1989 ásamt syni mínum sem þá var nýorðinn tveggja ára, en verður reyndar 22ja eftir rúma viku.  Það var andaktug stund fyrir okkur báða.

Leonard Bernstein, gjörið svo vel.

Skuldir ýktar, enn og aftur

Enn veður uppi misskilningur um skuldir Íslendinga.  Í kjölfar hrunsins þurfti ítrekað að leiðrétta ranghermi um skuldir ríkissjóðs, sem sumir töldu vera upp á mörg þúsund milljarða.  Sem betur fer hafa flestir áttað sig á að þær eru og verða hlutfallslega svipaðar eða lægri en hjá ýmsum nágrannaþjóðum okkar, t.d. Bretum - þrátt fyrir Icesave og allt hitt.  Nú eru það hins vegar ýkjur um skuldastöðu þjóðarbúsins sem hver étur upp eftir öðrum, og því miður er hagfræðimenntað fólk á borð við Lilju Mósesdóttur þar ekki undanskilið.

Munurinn á þessu tvennu er að skuldir þjóðarbúsins innifela allar erlendar skuldir íslenskra aðila: ríkisins, sveitarfélaga, banka, orkufyrirtækja, álvera, allra annarra fyrirtækja, og einstaklinga. (Einungis beinar skuldir eru taldar með, lán gegn um innlenda banka eru ekki tvítalin.) Minni hluti erlendra skulda þjóðarbúsins verða greiddar af skattborgurum eða almenningi. Á móti meiri hluta þeirra standa aðeins afmarkaðar eignir og tekjur fyrirtækja, sem almenningur ber ekki ábyrgð á.

Dæmi um þetta eru fyrirtæki á borð við Actavis, Alcoa á Íslandi, Rio Tinto Alcan á Íslandi og Norðurál.  Þessi félög, sem eru íslenskir lögaðilar, skulda erlendum bönkum og móðurfélögum sínum töluvert fé.  Þær upphæðir eru innifaldar í skuldum þjóðarbúsins, og í tilviki Actavis eins eru tölurnar hvorki meira né minna en 50-70% af VLF.

Einnig er það ennþá þannig, að skuldir gömlu bankanna við erlenda lánardrottna eru taldar með skuldum þjóðarbúsins.  Þetta er þrátt fyrir að aðeins eignir þrotabúanna gangi upp á móti skuldunum, og rest verður á endanum afskrifuð - ekki á kostnað almennings, heldur erlendu kröfuhafanna.

Samkvæmt nýjustu tölum Seðlabanka Íslands er svokölluð hrein staða við útlönd (International Investment Position) neikvæð um 5.954 milljarða um mitt þetta ár.  Þar er um að ræða heildarskuldir þjóðarbúsins erlendis að frádregnum heildareignum erlendis.  Þetta eru 400% af VLF.  En þegar búið er að draga frá skuldir og eignir gömlu bankanna - en erlend staða þeirra er neikvæð um 5.347 milljarða, sem kröfuhafar tapa - þá er neikvæð staða þjóðarbúsins nettó 606 milljarðar.  Það er ekki há tala í alþjóðlegu samhengi, og mótast m.a. af sterkri stöðu lífeyrissjóða.

Það er sem sagt engin ástæða til að örvænta.  Ef við spilum rétt úr stöðunni, getur staða Íslands orðið ágæt, a.m.k. í samanburði við það sem annars staðar þekkist, innan fárra ára. Látum ekki óupplýsta úrtölumenn draga úr okkur kjark að óþörfu.

Davíð sagði ríkið geta ábyrgst öll innlán

Haldið til haga: Davíð Oddsson þáverandi Seðlabankastjóri sagði í viðtali við sjónvarpsstöðina Channel 4 í Bretlandi þann 3. mars 2008, að Ísland gæti ábyrgst öll innlán ef á þyrfti að halda.

Þulur segir: "Iceland's Central Bank governor says his country can afford to guarantee all deposits." (Seðlabankastjóri Íslands segir að land hans hafi efni á að ábyrgjast öll innlán.)

Davíð: "These banks are so sound that nothing like that is likely to ever happen.  And if something would happen, you never would be talking about the whole amount of money, because it is never like that.  But even so, the Icelandic economy, the state being debtless, this would not be too much for the state to swallow, if it would like to swallow it."  (Þessir bankar eru svo traustir að ekkert slíkt er líklegt til að gerast.  Og ef eitthvað gerðist, myndi það aldrei snúast um alla peningaupphæðina, því það er aldrei þannig.  En þó svo væri, íslenska hagkerfið, með ríkið skuldlaust, þetta væri ekki of mikið fyrir ríkið að kyngja, ef því þóknaðist að kyngja því.)

Enginn vafi virðist þarna á ferð um að ríkið bakki upp innlán bankanna, það sé skuldlaust og ráði við það.  Ekki að furða að breskir sparifjáreigendur héldu áfram að leggja inn peninga á Icesave, með svona líka fínni ríkisábyrgð, yfirlýstri af Seðlabankastjóra.

 

Enn um Icesave og forgangskröfur

Aðvörun: þessi færsla er einkum ætluð kreppunörðum og Icesave-djúpköfurum

Ég hef áður skrifað þrjár bloggfærslur um meint rangt upplegg Icesave-samninganna varðandi það hvernig endurheimtur úr þrotabúi Landsbankans ganga til innistæðutryggingasjóðanna, þ.e. þess íslenska annars vegar og þeirra bresku og hollensku hins vegar.  Því miður virðist nýjasta uppfærsla samningsins ekki taka með fullnægjandi hætti á þessu vandamáli.

Fyrst smá bakgrunnur: Ef Tryggingasjóður hefði ekki verið fyrir hendi, hefðu innistæðueigendur einfaldlega gert kröfur í þrotabú Landsbankans, hver fyrir sig, og fengið úthlutað að tiltölu upp í þær eftir því sem eignir hrykkju fyrir forgangskröfum.

En Tryggingasjóður á samkvæmt lögum að taka við umsóknum frá innistæðueigendum, greiða þeim út tryggingarfjárhæðina (20.887 EUR) og ganga inn í (yfirtaka) kröfu þeirra gagnvart þrotabúinu.  Þetta á hann að gera á grundvelli samnings (eyðublaðs) þar sem innistæðueigandinn framselur kröfu sína til sjóðsins, og fellst jafnframt á að fá greitt það sem innheimtist úr þrotabúinu upp í kröfuna, mínus 20.887 evrur sem hann hefur þegar fengið í sinn hlut úr sjóðnum.  En sjóðurinn heldur sem sagt kröfunni til streitu gagnvart þrotabúinu, tekur fyrstu 20.887 evrur af endurheimtum í sinn hlut og skilar innistæðueigandanum rest.

Takið eftir því að þarna er um að ræða einkaréttarlegan samning milli innistæðueigandans og Tryggingasjóðs.  Fyrirkomulagið hefur sem slíkt ekkert með gjaldþrotaskiptamekanisma bankans eða kröfuröð að gera, né sérstakan aukaforgang í þrotabúið; það fjallar eingöngu um skiptingu útgreiðslu - á grundvelli venjulegrar framkvæmdar gjaldþrotaskipta - milli sjóðsins og innistæðueigandans.

Nú virðist sem Tryggingasjóður innistæðueigenda og fjárfesta hafi ekki haldið rétt á sínum hagsmunum (og skattgreiðenda) í Icesave-ferlinu.  Þó að Bretar og Hollendingar hafi upp á sitt einsdæmi tryggt innistæður umfram 20.887 evru lágmarkið, þá átti það engu að breyta um hagsmuni og framgangsmáta íslenska sjóðsins, sem eru skilgreindir samkvæmt íslenskum lögum og í samræmi við Evróputilskipun um innistæðutryggingar.

Kjarni vandans liggur m.a. í upphaflegum greinum 4.2(a) og (b) í breska viðaukasamningnum (Settlement Agreement), þar sem gert er ráð fyrir að FSCS (breski sjóðurinn) haldi hluta af kröfuréttindum innistæðueigenda hjá sér, og að jafna eigi út hlutfallslegar heimtur milli íslenska og breska sjóðsins.  Þetta er rangt upplegg, þar sem TIF (íslenski sjóðurinn) hefði átt að halda öllum kröfuréttindum en greiða FSCS aðeins það sem umfram yrði eftir endurheimt 20.887 evra af hverri innistæðu.

Í nýjum viðauka við Settlement Agreement er bætt við nýrri grein 4.2(c) sem býður upp á að dómur íslensks dómstóls, og samhljóða ráðgefandi álit EFTA-dómstóls, geti gefið kröfum TIF aukinn forgang (preferential basis) í þrotabú Landsbankans gagnvart öðrum kröfum (þ.e. hinum sjóðunum) vegna sömu innistæðu (relative to other claims).  Þetta er því miður langsótt og er ekki kjarni málsins.  Það er misskilningur Indriða H. Þorlákssonar og fleiri, að málið fjalli um einhvers konar aukinn forgang krafna í þrotabúið.  Það snýst ekki um það, heldur um einkaréttarlegan samning milli innistæðueigandans og TIF sem skilgreinir skiptingu endurheimtar þeirra á milli.  Hefði sá samningur verið fyrir hendi (sem hann átti að vera skv. lögum, að mínu mati), þá þyrfti ekki neinn aukinn forgang.  Enda engin lagaheimild fyrir slíku.

Ég vona innilega að ég hafi rangt fyrir mér í því sem hér stendur að ofan, og þætti vænt um að fá athugasemdir frá þeim sem telja að svo sé.